Akcja edukacyjna dla Ciebie

• 

  Kółko biologiczne - rok szkolny 2018/2019

  
  

  • 
    
    

    Spotkania koła biologicznego

    Nasza grupa projektowa rozpoczęła swoje zajęcia z początkiem października. Ich głównym celem jest rozbudzanie ciekawości poznawczej i twórczego działania uczniów, wzrost zainteresowania przedmiotem poprzez wprowadzenie aktywizujących metod nauczania oraz ciekawych doświadczeń i obserwacji. Nasze spotkania mają także motywować młodzież do samodzielnego poszerzania wiedzy i zdobywania nowych umiejętności. Dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych proces edukacyjny zostanie uatrakcyjniony dodatkowo wycieczkami przyrodniczymi i ćwiczeniami terenowymi.
    W trakcie naszych pierwszych zajęć omówiliśmy przepisy BHP i regulamin pracowni biologicznej . Następnie poznawaliśmy metodologię badań naukowych. Pracując w grupach nad doświadczeniem uczniowie określali: problem badawczy, hipotezę oraz przygotowywali próbę kontrolną i doświadczalną.
    Kolejne zajęcia poświęciliśmy na zapoznanie z komórkową budową organizmów. Uczniowie wykonywali preparaty mikroskopowe ze skórki cebuli oraz sporządzali rysunki różnych typów komórek obserwowanych pod mikroskopem. Korzystając z nowych mikroskopów i preparatów mieliśmy okazję przyjrzenia się z bliska różnym komórkom zarówno roślinnym, jak i zwierzęcym. Na zakończenie oglądnęliśmy animacje dotyczące budowy komórkowej organizmów.

    opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  
  
  

  Sposoby odżywiania i oddychania organizmów

  Tematem kolejnego spotkania młodych biologów było zróżnicowanie w sposobach odżywiania organizmów, omówienie występującej wśród nich samożywności i cudzożywności. Ciekawym zagadnieniem, któremu poświęciliśmy dużo uwagi, był wpływ różnych czynników na intensywność fotosyntezy. W celu wykazania ich roli w tym ważnym procesie, uczniowie zaplanowali i wykonali stosowne doświadczenia, przygotowując dwie próby wysianej i podlanej rzeżuchy, jedna z nich została jednak pozbawiona dostępu do światła. W drugim doświadczeniu nasiona rzeżuchy zostały pozbawione dostępu do wody. Po tygodniu mogliśmy zaobserwować i zinterpretować wyniki doświadczenia.
  
  Ostatnie październikowe spotkanie poświęciliśmy różnym sposobom oddychania u organizmów żywych. Ważne było uświadomienie młodzieży, że oddychanie tlenowe nie jest jedynym sposobem pozyskiwania energii. W tym celu uczestnicy spotkania wykonali doświadczenie przeprowadzania przez drożdże fermentacji alkoholowej, które wykazało, że podczas ich beztlenowego oddychania wydzielają one znaczne ilości dwutlenku węgla. Dużo pozytywnych emocji wzbudziło wystrzeliwanie w górę kolejnych korków, pod wpływem rosnącego ciśnienia gromadzącego się w butelkach gazu. Na zakończenie omówiliśmy znaczenie i wykorzystanie fermentacji mlekowej i alkoholowej w rożnych gałęziach przemysłu. Nasze zajęcia wzbogaciliśmy oglądaniem animacji i filmów edukacyjnych.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  
  

  • 
    
    

    Listopadowe spotkania z biologią
    
    Tworzenie tematycznych rebusów i krzyżówek

    Podczas naszych pierwszych listopadowych zajęć zastanawialiśmy się nad znaczeniem różnych sposobów rozmnażania. Powszechnie występujące rozmnażanie bezpłciowe pozwala na zwiększenie liczby osobników w krótkim czasie. Jest ono lepsze w przypadku organizmów, których warunki życia są niezmienne.
    Natomiast dla przetrwania gatunku korzystniejsze jest rozmnażanie płciowe, umożliwiające wymianę materiału genetycznego. Zwiększa ono szanse na przeżycie w zmieniającym się środowisku. W celu zobrazowania bogactwa sposobów rozmnażania, uczniowie przystąpili do opracowania i przedstawienia w formie graficznej krzyżówek tematycznych. Dużo emocji wzbudził właściwy dobór potrzebnych haseł. W czasie wykonywania projektów widoczna była doskonała współpraca i wzajemna życzliwość. Dzięki pracy w grupach uczestnicy nabyli umiejętność planowania działań, dzielenia się zadaniami oraz prezentowania wytworów własnej pracy na forum klasy.

    opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  Wycieczka do Centrum Nauki Kopernik w Warszawie

  W dniu 23.11.2018 roku grupa młodych biologów, realizująca projekt „Akcja edukacyjna dla Ciebie”, wyruszyła do Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Na miejscu oglądnęliśmy kilka interesujących wystaw: „Patrz. Ziemia”, „Tajemnice zmysłów i ludzkiego ciała”, „Człowiek i środowisko”. Podczas zwiedzania tej pierwszej mogliśmy spojrzeć na naszą planetę oczami astronautów i poznać urządzenia, pracujące dla nas na orbicie. W strefie eksperymentowania odwiedziliśmy kilkadziesiąt stanowisk, gdzie poszerzaliśmy swoją wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii człowieka, wykonywaliśmy doświadczenia, przeprowadzaliśmy zabieg metodą laparoskopii oraz dokonywaliśmy ciekawych obserwacji dotyczących złudzeń optycznych. W dziale poświęconym środowisku i zachodzącym w nim procesom zapoznaliśmy się z zagadnieniami z zakresu ekologii. Tutaj zachwycił nas przekrój pnia, jednego z największych drzew rosnących na naszej planecie - sekwoi.
  
  W Centrum Nauki Kopernik w Warszawie odwiedziliśmy także Niebo Kopernika, jedno z najbardziej nowoczesnych i oryginalnych planetariów w Europie. Uczestniczyliśmy tutaj w pokazie i oglądnęliśmy nagrodzony na wielu festiwalach film: „Na skrzydłach marzeń”, dzięki któremu mogliśmy zgłębić tajemnicę latania. W „Teatrze Wysokich Napięć” zobaczyliśmy eksponaty i wzięliśmy udział w pokazach związanych z prądem elektrycznym i dużymi napięciami.
  
  Wyjazd bardzo nam się podobał, dzięki niemu odbyliśmy ciekawą podróż w fascynujący świat nauki, który zachwyca i pociąga swoimi zagadkami. Znaleźliśmy tutaj odpowiedź na wiele nurtujących nas pytań z różnych dziedzin nauki, nie tylko z biologii. Wrażeń i emocji towarzyszących pobytowi w CNK z pewnością nie da się zastąpić nawet najciekawszymi wykładami prowadzonymi w sali lekcyjnej. Bogatsi o nowe doświadczenia, wiedzę i umiejętności dostrzeżemy więcej współczesnych problemów, z jakimi boryka się nasza planeta, co skłoni nas z pewnością do wzięcia odpowiedzialności za jej przyszłość.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  Zakładanie hodowli pantofelka i prowadzenie obserwacji mikroskopowych

  W trakcie kolejnych zajęć zajmowaliśmy się występującą w świecie różnorodnością bakterii, wirusów i pierwotniaków. W celu dokonania obserwacji mikroskopowej pantofelków, młodzież założyła i prowadziła przez dwa tygodnie ich hodowlę. Do podziwiania bogactwa pierwotniaków wykorzystaliśmy także gotowe preparaty, zakupione ze środków unijnych. Po przeprowadzeniu obserwacji mikroskopowych i sporządzeniu rysunków różnych typów komórek obserwowanych pod obiektywem, oglądnęliśmy film i animacje dotyczące znaczenia bakterii, wirusów i pierwotniaków w przyrodzie, gospodarce oraz życiu człowieka. Na zakończenie omówiliśmy pozytywne i negatywne znaczenie mikroorganizmów, dużo czasu poświęciliśmy również profilaktyce wybranych chorób.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  
  
  

  Grudniowe spotkania z biologią
  Płazińce i nicienie pasożytnicze

  W trakcie naszych zimowych spotkań omówiliśmy bogactwo występujących w świecie przedstawicieli płazińców i nicieni. Wprowadzeniem do tego interesującego tematu była animacja dotycząca budowy, funkcjonowania i środowiska życia robaków pasożytniczych oraz wyszukiwanie w różnych źródłach informacji na temat chorób przez nie wywoływanych. Następnie młodzież naszego kółka biologicznego obserwowała robaki pasożytnicze pod mikroskopem. Ważnym aspektem grudniowych zajęć było omówienie dróg zarażenia i profilaktyki wybranych chorób pasożytniczych człowieka.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  
  
  

  Poznajemy tkanki roślinne i zwierzęce

  Nasze kolejne zajęcia poświęciliśmy na zapoznanie się z rodzajami tkanek występujących zarówno w świecie roślin, jak i zwierząt. Dużo czasu przeznaczyliśmy przede wszystkim na obserwacje mikroskopowe oraz ćwiczenia w rozpoznawaniu różnych typów tkanek. Głównym celem naszego spotkania było nabycie przez młodzież umiejętności mikroskopowania oraz sporządzania rysunków komórek obserwowanych pod mikroskopem.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

Styczniowe spotkania z biologią

Powłoka ciała

Nasza grupa projektowa podczas styczniowych spotkań zgłębiała tajemnice ludzkiego ciała. Zajęcia rozpoczęliśmy od omówienia budowy skóry człowieka na podstawie rysunków, następnie przedstawiliśmy jej funkcje. W celu wykazania, że skóra jest narządem zmysłu, zaplanowaliśmy stosowne doświadczenia. W pierwszym z nich sprawdzaliśmy gęstość rozmieszczenia receptorów w skórze różnych części ciała. Kolejnym wykazaliśmy, że receptory ciepła i zimna wykazują zdolność adaptacji do temperatury otoczenia. W tym celu młodzież naszego koła trzymała dłonie w ciepłej i zimnej wodzie, mierząc przy tym czas za pomocą stoperów. Następnie wyszukiwaliśmy informacje dotyczące najczęstszych chorób skóry, przypomnieliśmy także zasady postępowania w przypadku trądziku młodzieńczego. Na zakończenie naszego spotkania omówiliśmy zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w przypadku oparzeń i odmrożeń. Przypomnieliśmy sobie regułę dziewiątek, stosowaną do oceny rozległości powierzchni oparzonej. W trakcie zajęć młodzież ćwiczyła umiejętność planowania doświadczeń, dokonywania obserwacji i wyciągania prawidłowych wniosków.

opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

Aparat ruchu

Kolejnym tematem naszego styczniowego spotkania był układ ruchu człowieka. Przypomnieliśmy sobie podstawowe wiadomości dotyczące budowy czaszki, kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy i kończyn. Następnie przyjrzeliśmy się z bliska kości udowej na przekroju oraz rozpoznawaliśmy tkankę kostną zbitą i gąbczastą. W celu określenia roli składników chemicznych budujących kości wykonaliśmy także doświadczenie, wkładając kość z kurczaka do słoika z octem. W wyniku jego działania kość stała się giętka i elastyczna, gdyż składniki mineralne zostały w nim rozpuszczone. Następnie na podstawie zdjęć rentgenowskich omówiliśmy urazy kończyn oraz zasady udzielania pierwszej pomocy. Nasze spotkanie zakończyliśmy konkursem na najlepszego znawcę kości ludzkiego ciała, który obejmował wskazywanie ich na szkielecie i podawanie nazw anatomicznych. Jego celem było rozwijanie umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Dzięki tym zajęciom młodzież nauczyła się lokalizowania kości w swoim ciele

opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  
  
  

  Lutowe spotkania z biologią
  
  Poznajemy tajemnice ludzkiego ciała

  Nasze lutowe zajęcia rozpoczęliśmy od scharakteryzowania składników pokarmowych oraz sposobów ich wykrywania. W celu lepszego przygotowania do przeprowadzenia zaplanowanych testów, oglądnęliśmy filmy instruktażowe obrazujące przebieg doświadczeń. Następnie przy użyciu płynu Lugola i jodyny wykrywaliśmy obecność skrobi w różnych produktach spożywczych oraz przeprowadziliśmy prosty test na zawartość tłuszczu w czekoladzie. W celu poszerzenia naszej wiedzy dotyczącej budowy i funkcjonowania przewodu pokarmowego człowieka, oglądnęliśmy animacje przedstawiające pracę jego poszczególnych odcinków. W trakcie zajęć młodzież ćwiczyła umiejętność planowania i przeprowadzania doświadczeń oraz wyciągania wniosków na podstawie dokonanych obserwacji.
  
  Podczas kolejnego spotkania z zespołem młodych biologów poszerzaliśmy wiedzę o układzie krwionośnym człowieka. Wykorzystując zasoby Filmoteki Naukowej zapoznaliśmy się z rytmiczną pracą serca, działaniem jego układu bodźcotwórczo-przewodzącego oraz przepływem krwi w małym i dużym obiegu. Następnie na modelach ludzkiego serca analizowaliśmy jego budowę, rodzaje naczyń wychodzących i wchodzących oraz pracę zastawek żylnych i tętniczych. Kolejnym ciekawym punktem naszego spotkania była obserwacja zmian tętna i ciśnienia krwi po wysiłku fizycznym. W tym celu uczestnicy zajęć przebiegli kilkakrotnie długość naszego szkolnego korytarza i stwierdzili u siebie znaczny wzrost tych parametrów. Pamiętając o tym, jak ważne jest prowadzenie zdrowego trybu życia, omówiliśmy na zakończenie profilaktykę chorób związanych z układem krążenia.
  
  Tematem naszego ostatniego lutowego spotkania był układ oddechowy człowieka. Na modelu tułowia człowieka uczniowie wskazali poszczególne odcinki tego układu, przeponę i mięśnie międzyżebrowe biorące udział w ruchach oddechowych. W celu sprawdzenia wpływu wysiłku fizycznego na częstość oddechów dokonaliśmy stosownego pomiaru: obliczyliśmy ilość oddechów przed i po wysiłku. Wykonywaniu ćwiczeń i obserwacji towarzyszyło jak zwykle dużo pozytywnych emocji. Wykorzystując dostępne w naszej szkole technologie informacyjno-komunikacyjne mogliśmy prześledzić pracę mięśni oddechowych. Na zakończenie chłopcy przedstawili opracowaną przez siebie stronę internetową dotyczącą zagrożeń związanych ze stosowaniem używek.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  
  
  

  Marcowe spotkania z biologią
  
  Ćwiczenia praktyczne z udzielania pierwszej pomocy

  Podczas pierwszego marcowego spotkania naszego koła przyjrzeliśmy się z bliska czynnikom mającym wpływ na stan naszego zdrowia. Jedna z uczestniczek zajęć przedstawiła przygotowaną przez siebie prezentację na temat chorób współczesnego człowieka. Wskazała na niebezpieczeństwa związane ze stresem i pośpiechem w codziennym życiu, nieprawidłowym odżywianiem, brakiem ruchu i nałogami. Następnie poznawaliśmy zasady udzielania pierwszej pomocy. Badaliśmy i ocenialiśmy stan świadomości poszkodowanego, obecność oddechu, tętna oraz układaliśmy go w pozycji bocznej bezpiecznej. Każdy uczestnik zajęć przeprowadził również resuscytację na specjalnym fantomie do jej nauki. Następnie oglądnęliśmy schemat wykonywania chwytu ratunkowego Rauteka, umożliwiającego szybki transport osoby poszkodowanej z miejsca zagrożenia w czasie akcji ratunkowej. Na zakończenie poznaliśmy manewr Heimlicha stosowany do usuwania ciała obcego z dróg oddechowych. Zajęcia z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej były wyjątkowo pracowite i wyczerpujące, dały jednak uczestnikom projektu sporo satysfakcji z dobrze wykonanych zadań.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  
  
  

  Badanie stanu powietrza, gleb i wód w najbliższej okolicy

  Kolejne marcowe spotkania przeznaczyliśmy na tematy związane z ochroną środowiska. Tym razem zastanawialiśmy się nad czynnikami decydującymi o żyzności gleb. W celu dobrego przygotowania do zajęć, oglądnęliśmy filmy przedstawiające sposób oznaczania pH metodą kolorymetryczną Helliga oraz zapoznaliśmy się z instrukcją wykonywania zadań podczas ćwiczeń terenowych. Następnie wyposażeni w zestaw do pobierania prób glebowych odwiedziliśmy i zbadaliśmy trzy różne stanowiska. W celu określenia zanieczyszczeń mechanicznych gleby, nasypaliśmy do specjalnego pojemnika pobraną ziemię. Dokonując oceny organoleptycznej próbki, stwierdziliśmy obecność odłamków szkła. Następnie badaliśmy stopień zakwaszenia gleb, gdyż ma on wpływ na rozwój mikroorganizmów oraz zdolność przyswajania przez rośliny składników pokarmowych. W trakcie naszych zajęć oznaczyliśmy gleby o pH 6 i 7, co wskazuje na to, że nie były one nadmiernie zakwaszone.
  
  Celem naszych kolejnych warsztatów było określenie stanu czystości lokalnej rzeki na podstawie badania właściwości fizykochemicznych wody oraz występujących w niej organizmów wskaźnikowych. Przed wyruszeniem w teren poznaliśmy zwierzęta charakterystyczne dla wód o różnej klasie czystości. Na zajęcia terenowe zabraliśmy ze sobą czerpak oraz lupy kubkowe przeznaczone do obserwacji organizmów niewielkich rozmiarów. Wyjątkowo piękna o tej porze roku pogoda sprawiła, że mogliśmy podziwiać budzącą się po zimowych miesiącach przyrodę. Zachwyciły nas przede wszystkim duże połacie lepiężnika białego, kwitnącego w wiosennym słońcu. Na pniach drzew znaleźliśmy sporo porostów listkowatych, świadczących o dobrym stanie powietrza w naszej miejscowości. Po pobraniu próbek wody do oceny organoleptycznej określiliśmy jej barwę, przezroczystość i zapach. Następnie dokonaliśmy pomiaru pH, wykorzystując do tego celu błękit metylenowy i papierki wskaźnikowe. Sprawdziliśmy także szybkość przepływu lokalnej rzeki, której nurt okazał się dość wartki. W trakcie zajęć uczniowie doskonalili umiejętność dokonywania pomiarów, pobierania materiału do analizy, prowadzenia prostych badań oraz orientowania się w terenie.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 

  Kółko biologiczne - rok szkolny 2017/2018

  
  

  • 
    
    

    Pierwsze i drugie zajęcia.

    
    Tematyka: Obserwujemy tkanki zwierzęce
    
    Tematyka: Prowadzimy obserwacje mikroskopowe
    
    Tematyka: Wykonujemy preparaty mikroskopowe
    

    opiekun grupy: mgr M. Michniewicz - Bąk

• 

  Trzecie zajęcia:
  
  Podczas trzecich zajęć koła biologicznego uczniowie zajmowali się tematyką związaną ze sposobami odżywiania się organizmów. W czasie tych zajęć uczestnicy dokonali omówienia prezentacji multimedialnej przedstawiającej podział organizmów ze względu na sposób odżywiania się, wykonali plakat ukazujący organizmy odżywiające się w różnorodny sposób, przypomnieli sobie jak przeprowadzić doświadczenie biologiczne. Na koniec zajęć rozegrali grę "witaminowy Piotruś" - co sprawiło wszystkim wiele radości.

  opiekun grupy: mgr M. Michniewicz - Bąk

• 

  Dnia 10 listopada wybraliśmy się na wycieczkę do Warszawy. Tam odwiedziliśmy Centrum Nauki Kopernik oraz Planetarium.
  
  W Centrum Nauki Kopernik zwiedziliśmy kilka interesujących nas wystaw - między innymi "Człowiek i środowisko” oraz "Tajemnice zmysłów i ludzkiego ciała”. Uczestniczyliśmy w bardzo ciekawym pokazie dotyczącym segregacji śmieci. Odwiedziliśmy kilkanaście stoisk, gdzie zgłębiliśmy wiedzę dotyczącą anatomii człowieka oraz funkcjonowania różnych organizmów i ekosystemów.
  W Planetarium obejrzeliśmy film "Astronauta”, który opowiadał o tym jak przygotować się do pobytu na stacji kosmicznej, oraz jak trudnym i wyczerpującym doświadczeniom są poddawani astronauci, zanim wyruszą na wyprawę życia. Poczuliśmy się jak astronauta, który startuje w kosmos lub unosi się w pobliżu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Dowiedzieliśmy się, jakie niebezpieczeństwa czyhają na ludzi w przestrzeni kosmicznej.
  Przed filmem odbył się pokaz na żywo pod tytułem „Mars 3D”: W trakcie tego pokazu dowiedzieliśmy się, jak ludzkość przygotowuje się do podboju Czerwonej Planety i z jakimi trudnościami będą musieli się zmierzyć przyszli marsjańscy koloniści.
  Wycieczka była bardzo udana i ciekawa. Uczestnicząc w niej bardzo wzbogaciliśmy naszą wiedzę.

  opiekun grupy: mgr M. Michniewicz - Bąk

• 
  
  

  

  
  
  

  Kolejne zajęcia koła biologicznego pogłębiły wiedzę uczestników na temat różnych sposobów oddychania u organizmów żywych. Przypomnieliśmy na czym polega mechanizm oddychania u człowieka oraz jak jest zbudowany i jak funkcjonuje układ oddechowy. Obejrzeliśmy film dotyczący powyższej tematyki oraz wykonaliśmy gazetkę dokumentującą naszą pracę.

  opiekun grupy: mgr M. Michniewicz - Bąk

• 
  
  

  

  
  
  

  Kolejne zajęcia poświęciliśmy na pogłębianie wiedzy na temat rozmnażania się różnych organizmów, a także budowy i znaczenia bakterii, wirusów i pierwotniaków. Po dokonaniu obserwacji mikroskopowych, oglądnięciu filmu i animacji rozpoczęliśmy dyskusję na temat znaczenia bakterii w przyrodzie, gospodarce i życiu człowieka. Uczniowie opracowali również krzyżówkę dotyczącą rozmnażania oraz założyli hodowlę pantofelków.

  opiekun grupy: mgr M. Michniewicz - Bąk

• 

  Podczas grudniowych zajęć poświęciliśmy czas na pogłębienie wiedzy na temat glonów, grzybów, płazińców i nicieni pasożytniczych oraz tkanek roślinnych i zwierzęcych. Obserwowaliśmy preparaty mikroskopowe związane z tematem zajęć, braliśmy udział w konkursie dotyczącym płazińców i nicieni, oglądaliśmy animacje dotyczące budowy, funkcjonowania oraz środowiska życia robaków pasożytniczych. Szczególną uwagę zwróciliśmy na profilaktykę chorób pasożytniczych.
  Cieszyliśmy się możliwością skorzystania z nowych mikroskopów i preparatów mikroskopowych, które otrzymaliśmy dzięki udziałowi w powyższym projekcie.

  opiekun grupy: mgr M. Michniewicz - Bąk

• 
  
  

  

  
  
  

  Styczniowe spotkania z biologią

  Nasza grupa projektowa podczas styczniowych spotkań zgłębiała tajemnice ludzkiego ciała. Cykl zajęć rozpoczęliśmy od powłoki ciała i jej wytworów, przeanalizowaliśmy rysunki i modele ilustrujące budowę skóry, oglądnęliśmy animacje i filmy dotyczące jej funkcji. W celu wykazania, że skóra jest narządem zmysłu, zaplanowaliśmy stosowne doświadczenia. W pierwszym z nich sprawdziliśmy gęstość rozmieszczenia receptorów w skórze różnych części ciała: na karku, dłoni i opuszce palca. Kolejnym wykazaliśmy, że receptory ciepła i zimna wykazują zdolność adaptacji do temperatury otoczenia. Okazało się przy tym, że receptory skóry szybciej adaptowały się do wody ciepłej. Następnie podjęliśmy dyskusję na temat najczęstszych chorób skóry i zasad jej higieny. Uwieńczeniem naszego pierwszego styczniowego spotkania było omówienie zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w przypadku oparzeń i odmrożeń. Przypomnieliśmy sobie regułę dziewiątek stosowaną do oceny rozległości powierzchni oparzonej.
  
  Kolejne zajęcia poświęciliśmy naszemu aparatowi ruchu. Przypomnieliśmy budowę czaszki, kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy i kończyn. Następnie oglądaliśmy kość udową na przekroju i rozpoznawaliśmy różne rodzaje tkanki kostnej. W celu określenia roli składników chemicznych budujących kości wykonaliśmy doświadczenie, wkładając kość z kurczaka do słoika z octem, po tygodniu zaobserwowaliśmy jej rozmiękczenie. Dużo pozytywnych emocji dostarczył konkurs na najlepszego znawcę kości naszego ciała, który obejmował wskazywanie ich na szkielecie i podawanie nazw anatomicznych. Następnie zapoznaliśmy się z funkcjonowaniem naszego aparatu ruchu i pracą stawów oglądając film edukacyjny. Na zakończenie nasza grupa zmierzyła się z trudnym zadaniem udzielenia pierwszej pomocy po złamaniu kończyny górnej.
  
  Zajęcia z układu pokarmowego rozpoczęliśmy od zaplanowania i przeprowadzenia kilku doświadczeń. Najpierw wykrywaliśmy obecność skrobi w różnych produktach spożywczych. W kolejnym doświadczeniu stwierdziliśmy, że witamina C zawarta w soku z cytryny odbarwia roztwór skrobi z jodyną. Ostatnim z naszych doświadczeń zbadaliśmy wpływ zawartych w ślinie substancji na trawienie skrobi. W celu przeanalizowania budowy i funkcjonowania naszego przewodu pokarmowego oglądnęliśmy filmy i animacje obrazujące pracę jego poszczególnych odcinków. Bardzo ważnym aspektem było omówienie zasad zdrowego odżywiania oraz higieny przyrządzania i spożywania posiłków. Korzystając z nowych mikroskopów i preparatów mieliśmy niepowtarzalną okazję przyjrzeć się z bliska pasożytom układu pokarmowego człowieka.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Tajemnice ludzkiego ciała

  Podczas lutowego spotkania z zespołem młodych biologów poszerzaliśmy wiedzę o układzie krwionośnym człowieka. Na podstawie obserwacji mikroskopowych przekroju żyły i tętnicy dokonaliśmy porównania budowy naczyń krwionośnych. Następnie wykorzystując nowe modele i oglądając animacje, zapoznaliśmy się z budową serca, przeanalizowaliśmy jego pracę oraz drogę przepływu krwi w dużym i małym obiegu. Przy tej okazji uczestniczki projektu przedstawiły przygotowane w formie pięknych prezentacji najczęstsze choroby związane z układem krążenia. Kolejnym ciekawym punktem naszego spotkania byla obserwacja zmian tętna po wysiłku fizycznym. W tym celu dziewczyny przebiegły kilkakrotnie długość naszego szkolnego korytarza i udowodniły znaczny wzrost jego częstotliwości. Pamiętając o tym, jak ważna jest umiejętność udzielania pierwszej pomocy, przećwiczyłyśmy także zakładanie opatrunku uciskowego u poszkodowanego z krwotokiem. Na zakończenie skorzystaliśmy z zasobów filmowej Biblioteki Naukowej, dzięki której mogliśmy prześledzić zabieg implantacji zastawki aortalnej metodą sternotomii. Jedna z dziewcząt zdradziła nam swoje wielkie marzenie o zostaniu w przyszłości kardiochirurgiem, czego jej z całego serca życzymy.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Układ oddechowy człowieka

  Tematem kolejnego naszego spotkania był układ oddechowy człowieka. Wykorzystując dostępne w naszej szkole technologie informacyjno-komunikacyjne zapoznaliśmy się z budową układu oddechowego oraz rolą jego poszczególnych odcinków. Na modelu człowieka uczniowie wskazali wszystkie elementy składowe tego układu. Następnie wykonali ćwiczenia z głosem wydając różne dźwięki i porównując głosy dziewcząt i chłopców. W oparciu o ilustracje zamieszczone w atlasach anatomicznych przeanalizowaliśmy ruch żeber oraz przepony w czasie oddychania oraz dokonaliśmy obserwacji ruchów klatki piersiowej podczas wdechu i wydechu . Porównaliśmy także skład powietrza wdychanego i wydychanego oraz przedstawiliśmy go w postaci diagramu. W celu sprawdzenia wpływu wysiłku fizycznego na częstość oddechów dokonaliśmy stosownego pomiaru: obliczyliśmy ilość oddechów przed i po wysiłku. Wykonywaniu ćwiczeń i obserwacji towarzyszyło jak zwykle dużo pozytywnych emocji. Na zakończenie przypomnieliśmy sobie najważniejsze choroby układu oddechowego oraz omówiliśmy ich profilaktykę.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Choroby współczesnego człowieka

  Podczas marcowego spotkania naszego koła przyjrzeliśmy się z bliska czynnikom mającym wpływ na stan naszego zdrowia. Przypomnieliśmy sobie, że nie tylko uwarunkowania dziedziczne, ale także środowisko i tryb życia odgrywają niebagatelną rolę w zachowaniu dobrej kondycji przez długie lata. Wzrastające tempo życia, zanieczyszczenia, hałas i stres są przyczynami tzw. chorób cywilizacyjnych, które dotyczą dużych grup ludzi, mają więc wymiar społeczny. W trakcie zajęć uczniowie przedstawili najczęstsze choroby współczesnego człowieka, opracowane w formie ciekawych prezentacji, wykonali także gazetkę tematyczną w pracowni biologicznej. Miejmy nadzieję, że świadomość zagrożeń związanych z szybkim rozwojem cywilizacji skłoni nas do refleksji nad koniecznością stosowania zasad zdrowego odżywiania, prowadzenia aktywnego trybu życia oraz ochrony najbliższego środowiska, między innymi poprzez racjonalne korzystanie z zasobów przyrody.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Pierwsza pomoc przedmedyczna

  Umiejętność udzielania pierwszej pomocy służy ratowaniu zagrożonego życia człowieka, ogranicza także szkody i ich następstwa dla zdrowia poszkodowanego. Przebieg akcji ratunkowej ma ogromne znaczenie dla dalszych losów ofiary wypadku, dlatego nasze kolejne zajęcia poświęciliśmy na ćwiczenia w udzielaniu pierwszej pomocy. Uczestnicy projektu zostali zapoznani ze schematem obowiązującym podczas układania pacjenta w pozycji bocznej bezpiecznej, jeśli ma on zachowany wydolny oddech. Chwyty i czynności zostały w nim tak dobrane, by nie wymagały dużego nakładu siły od ratującego. Kolejnym punktem naszego spotkania było omówienie zasad postępowania z nieprzytomnym pacjentem, przypomnienie technik sztucznego oddychania i masażu zewnętrznego serca. Następnie przystąpiliśmy do ćwiczeń w badaniu i ocenie stanu świadomości, obecności oddechu, tętna oraz układaniu poszkodowanego w pozycji bocznej bezpiecznej. Każdy uczestnik zajęć przeprowadził również resuscytację na specjalnym fantomie do jej nauki. Korzystając z internetowych zasobów zapoznaliśmy się dodatkowo ze schematem wykonywania bardzo przydatnego chwytu ratunkowego Rauteka, umożliwiającego szybki transport osoby poszkodowanej z miejsca zagrożenia w czasie akcji ratunkowej.
  Następnie oglądnęliśmy filmy instruktażowe dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy w przypadku: omdlenia, zadławienia, krwotoków, oparzeń i odmrożeń. Na zakończenie przećwiczyliśmy manewr Heimlicha stosowany do usuwania ciała obcego z dróg oddechowych w celu ich udrożnienia. Zajęcia z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej były wyjątkowo pracowite i wyczerpujące, dały jednak uczestnikom projektu sporo satysfakcji z dobrze wykonanych zadań oraz zadowolenia z nabytych nowych umiejętności niezbędnych w codziennym życiu.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Stan gleb najbliższej okolicy

  Końcem marca rozpoczeliśmy cykl zajęć z zakresu ochrony środowiska. Tym razem zastanawialiśmy się nad rolą gleby w ekosystemie, czynnikami decydującymi o jej żyzności oraz powodującymi jej degradację. W celu oceny zanieczyszczeń gleby oraz jej odczynu wybraliśmy się w teren. Wyposażeni w zestaw do pobierania prób glebowych nasypaliśmy do specjalnego pojemnika ziemię do oceny organoleptycznej, podczas której stwierdziliśmy obecność zanieczyszczeń mechanicznych w postaci gruzu budowlanego oraz odłamków szkła. Następnie przystąpiliśmy do ustalenia, czy gleba w okolicy nie jest nadmierne zakwaszona, co jest najczęstszą przyczyną zahamowania rozwoju mikroorganizmów oraz utraty zdolności przyswajania składników pokarmowych.
  Jak wiadomo, gleby zakwaszone nie nadają się do uprawy większości roślin jadalnych. W celu określenia kwasowości zastosowaliśmy metodę Helliga, która pozwala zmierzyć pH gleby w zakresie 5-8 z dokładnością 0,5 jednostki. Bardzo ucieszył nas fakt, że ziemia w naszym otoczeniu ma wysokie pH i stwarza doskonałe warunki dla rozwoju większości roślin. Warto wiedzieć, że niektóre gatunki mogą służyć jako wskaźnik odczynu gleb: na tych o odczynie alkalicznym rośnie babka zwyczajna i mak polny, natomiast na glebach kwaśnych spotkamy skrzyp polny, wrzos zwyczajny i różne gatunki fiołków.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Badanie stanu czystości Rzyczanki

  Nasze kwietniowe zajęcia rozpoczęliśmy nad płynącą nieopodal Rzyczanką. W wiosennym słońcu przyroda budziła się już do życia i witała nas pięknie rozkwitającymi o tej porze zawilcami gajowymi i przebiśniegami. Celem naszych warsztatów było określenie stanu czystości lokalnej rzeki na podstawie badania właściwości fizykochemicznych wody oraz występujących w niej organizmów wskaźnikowych. Po pobraniu próbki wody do oceny organoleptycznej oceniliśmy jej barwę, przezroczystość i zapach. Następnie dokonaliśmy pomiaru pH, wykorzystując do tego celu papierki wskaźnikowe oraz błękit metylenowy.  Przyjrzeliśmy się też z bliska, jak wygląda koryto Rzyczanki w pełnym słońcu, kiedy resztki śniegu stopniały po zimowych miesiącach.
  Niestety leżało tu sporo drobnych odpadów porozrzucanych po obydwu brzegach naszej rzeki. Ocena właściwości fizykochemicznych wody oraz występujących w niej organizmów wskaźnikowych wypadła jednak bardzo zadowalająco, jak na górski potok przystało. Przy okazji sprawdziliśmy szybkość przepływu lokalnej rzeki, której nurt okazał się dość wartki. Zatrzymaliśmy się też przy tablicy przyrodniczej, ustawionej na ścieżce edukacyjnej, opracowanej przez znanych przyrodników: Jana Zielińskiego i Wojciecha Blocha. W trakcie spaceru wyznaczoną trasą można na niej zobaczyć wiele występujących tu chronionych gatunków roślin i zwierząt, między innymi jedyne stanowisko języcznika zwyczajnego w Beskidzie Małym. Ścieżka ta jest także niezwykle malownicza pod względem krajobrazowym. 

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Ania Hajost finalistką Małopolskiego Konkursu Biologicznego

  Tematem tegorocznej edycji konkursu było poznawanie i ochrona przyrody wokół nas. Wszystkich uczestników obowiązywała wiedza i umiejętności określone w podstawie programowej przedmiotu biologia dla III i IV etapu edukacyjnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym, ponadto treści zawarte w literaturze konkursu dotyczące różnorodności biologicznej i jej zagrożeń oraz stosowania ochrony czynnej dla zachowania wybranych gatunków i ekosystemów. Podczas pisania testów na każdym etapie niezbędna okazała się umiejętność wykorzystania posiadanych wiadomości do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. W trakcie konkursowych przygotowań uczniowie korzystali z bardzo bogatej literatury, między innymi z takich pozycji jak: Biologia na czasie, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, Tajemniczy las, Gatunki obce. Przyczyny inwazyjnych zachowań i sposoby zwalczania, Biologiczne podstawy ochrony przyrody oraz informacji zawartych na stronach internetowych. Gratulujemy Ani uzyskania tytułu finalistki tym bardziej, że tegoroczna edycja konkursów kuratoryjnych była wyjątkowo trudna.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Obserwacje przyrodnicze w terenie

  Zajęcia terenowe mają ogromne znaczenie w edukacji przyrodniczej, gdyż wpływają na wyobraźnię, kształtują zmysł obserwacji, uczą także praktycznych umiejętności, między innymi prowadzenia prostych badań, dokonywania pomiarów, orientowania się w terenie oraz posługiwania kluczami i przewodnikami. Chcąc zwrócić uwagę na walory przyrodnicze najbliższego otoczenia, po raz kolejny opuściliśmy szkolne mury i wyruszyliśmy na poszukiwanie zielonej przygody. Celem naszych zajęć było poznawanie różnorodności biologicznej w okolicy, zwrócenie uwagi na zmiany zachodzące w środowisku naturalnym oraz uświadomienie zagrożeń dla występujących tu ekosystemów. Podczas naszej wyprawy dokonaliśmy pomiaru i określenia  podstawowych cech populacji: liczebności, zagęszczenia i rozmieszczenia, na przykładzie mniszka pospolitego. Przyjrzeliśmy się także z bliska czynnikom wpływającym na te cechy oraz dokonaliśmy obserwacji także innych gatunków tu występujących. Dzięki otrzymanym w ramach realizowanego projektu lornetkom, mogliśmy podziwiać nie tylko przepiękny otaczający nas krajobraz, ale też rozpoznawać okoliczne szczyty i ptaki w locie. Wyjątkowym przywilejem naszych uczniów jest mieszkanie na terenach, gdzie można zaobserwować wielu przedstawicieli gatunków chronionych, zarówno wśród roślin, jak i zwierząt.   

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Wycieczka do Leśnego Parku Niespodzianek w Ustroniu

  Tym razem na edukację przyrodniczą w naturze wybraliśmy przepiękne miejsce położone w Beskidzie Śląskim. Położony tu Leśny Park Niespodzianek jest nietypowym ogrodem zoologicznym, gdzie daniele i alpaki chodzą sobie swobodnie wśród zwiedzających, natomiast w zagrodach mogliśmy podziwiać: żubry, jelenie szlachetne, sarny, muflony, dziki, żbiki i jenoty. Największą atrakcją parku są jednak pokazy lotów ptaków drapieżnych, podczas których zachwycaliśmy się ich swobodnym szybowaniem nad naszymi głowami. Wykwalifikowani sokolnicy zaprezentowali nam majestatyczne loty: bielika amerykańskiego, myszołowa zwyczajnego, aguji i białozora.
  
  W trakcie wędrówki po wyznaczonych ścieżkach zapoznaliśmy się także z rozmieszczonymi tu planszami edukacyjnymi i poglądowymi. Następnie odwiedziliśmy Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, gdzie oglądaliśmy ekspozycje zwierząt z Ameryki Północnej, Afryki i Europy. W cieniu bukowego drzewostanu znajdowały się tutaj woliery z ptakami, które uchodzą za symbol mądrości. Podczas pokazu zaprezentowano nam płomykówkę, puchacza wirginijskiego i budzącą zachwyt wszystkich uczestników pokazu szlarogłówkę północną.
  
  W trakcie pobytu na terenie parku uczniowie poznawali ekosystem lasu i rozwijali umiejętności praktyczne: rozpoznawania wybranych gatunków roślin i zwierząt, obserwacji lotów ptaków drapieżnych za pomocą lornetek oraz orientowania się w terenie. Z trudem przyszło się nam żegnać z tym pięknym miejscem o dużych walorach przyrodniczych, edukacyjnych i rekreacyjnych.    

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka

• 
  
  

  

  
  
  

  Ćwiczenia praktyczne w oznaczaniu roślin

  Umiejętność oznaczania roślin jest wysoko ceniona i ma duże znaczenie praktyczne w rozpoznawaniu różnych gatunków. Obecnie coraz częściej korzystamy z właściwości leczniczych roślin i ich zbawiennego wpływu na nasze zdrowie. Zamiast sięgać po gotowe zioła z apteki, wiele osób podejmuje próbę samodzielnego ich zbierania. Umiejętność oznaczania roślin potrzebna jest także do oceny, czy dana roślina należy do trujących, czy chronionych. Do prawidłowego rozpoznawania roślin niezbędne są podstawy botaniki, wiadomości z zakresu morfologii roślin i ich systematyki. W trakcie zajęć terenowych niezbędna jest wnikliwa i szczegółowa obserwacja ich budowy, wykorzystanie informacji dotyczących morfologii korzenia, pędu, liścia np. kształtu jego nasady, brzegu, czy też rodzaju unerwienia. Podobne szczegółowe informacje potrzebne są do przyporządkowania cech kwiatów, kwiatostanów, nasion i owoców.
  
  Podczas naszych majowych zajęć grupa młodych entuzjastów botaniki rozpoczęła przygodę z rozpoznawaniem roślin za pomocą prostych kluczy do ich oznaczania oraz przewodników. Zaletą tych ostatnich jest posegregowanie roślin zielnych na grupy ze względu na kolor kwiatów. Przeprowadzone zajęcia miały na celu rozbudzenie dociekliwości badawczej oraz rozwijanie umiejętności dostrzegania olbrzymiej różnorodności i piękna tkwiącego w szczegółach. Na zakończenie warto wspomnieć o istniejących aplikacjach do rozpoznawania roślin, które jednak nigdy nie zastapią radości z samodzielnego odkrywania tajników przyrody.

  opiekun grupy: mgr Małgorzata Pławecka